Từ vựng 16: Sự kiện thanh khoản

Sự kiện thanh khoản (liquidity event) là một thời điểm then chốt trong lĩnh vực đầu tư cổ phần chưa đại chúng, đánh dấu sự “thoái vốn” thành công khỏi một công ty chưa niêm yết. Đây là lúc quỹ đầu tư cổ phần chưa đại chúng (Private Equity – PE) chuyển quyền sở hữu cổ phần (cổ phiếu chưa thanh khoản) thành tài sản có tính thanh khoản cao, chủ yếu là tiền mặt. Danh mục sự kiện thanh khoản chính bao gồm: (1) công ty mà quỹ PE đầu tư được một công ty lớn hơn mua lại, qua đó cung cấp một con đường thoái vốn cho phép quỹ PE bán cổ phần của mình cho đối tác chiến lược này; (2) việc sáp nhập công ty nhận đầu tư với một doanh nghiệp bổ trợ (cùng ngành hoặc trong cùng chuỗi giá trị) nhằm tạo ra một thực thể mạnh hơn và khả năng thoát vốn sinh lời hơn thông qua IPO. Mục tiêu cuối cùng của nhiều công ty là IPO, nơi công ty phát hành cổ phiếu để giao dịch công khai, tạo ra thị trường lưu động để quỹ PE bán cổ phần của mình.

Hiểu và lên kế hoạch cho các đợt thoái vốn tiềm năng này là điều tối quan trọng khi cấu trúc một giao dịch đầu tư PE. Các tài liệu pháp lý của thương vụ phải được phác thảo tỉ mỉ các điều khoản theo đó quỹ PE có thể triển khai đợt thoái vốn thành công. Đặc biệt, các điều khoản về khế ước thường được đưa vào để hạn chế các quyết định của công ty mục tiêu nhằm đảm bảo sức khỏe tài chính và sức hấp dẫn của các công ty này đối với bên mua tiềm năng. Quyền ưu tiên được trả tiền cũng thiết lập thứ tự nhận tiền của các loại cổ đông khác nhau khi sự kiện thanh khoản diễn ra. Ngoài ra, quyền chọn mua và quyền chọn bán cũng có thể được đưa vào, cho phép quỹ PE hoặc công ty quyền mua hoặc bán cổ phiếu với mức giá được xác định trước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thoái vốn một cách có kiểm soát. Nhờ biết kết hợp tỉ mỉ các điều khoản liên quan đến sự kiện thanh khoản, các quỹ PE bảo vệ được khoản tiền đầu tư của họ và tối đa được hóa lợi nhuận tiềm năng.